Hoe gevaarlijk is de valse weduwe?

De valse weduwe, wetenschappelijk bekend als Steatoda nobilis, wordt steeds vaker in Nederland gespot. Deze spin is een verre verwant van de beruchte zwarte weduwe, maar hoe gevaarlijk is deze spin echt? In dit artikel bespreken we of de valse weduwe daadwerkelijk een bedreiging vormt voor ons en of er reden is voor bezorgdheid.

Verschillen tussen de valse en zwarte weduwe

De valse weduwe behoort tot dezelfde spinnenfamilie als de zwarte weduwe, namelijk de kogelspinnen. Beide spinnen hebben een karakteristiek rond en glad achterlijf, dat aan een kogel doet denken. Waar de zwarte weduwe bekendstaat om haar glanzende zwarte lichaam met felrode markeringen, is de valse weduwe bruinachtig met neutrale patronen. Bovendien is de valse weduwe kleiner dan haar gevaarlijkere neefje.

De valse weduwe komt oorspronkelijk van de Canarische eilanden, maar wordt nu steeds vaker in Nederland gezien. In 2023 werden er meer dan honderd waarnemingen gemeld bij waarneming.nl. Dit komt deels door de toegenomen transportbewegingen tussen Nederland en Zuid-Europa, waar deze spinnen vandaan komen.

Vestigt de valse weduwe zich in Nederland?

Volgens onderzoeker Peter van Helsdingen van Naturalis zijn er nog geen aanwijzingen dat de valse weduwe zich permanent in Nederland heeft gevestigd. De meeste exemplaren die in ons land worden gevonden, zijn verstekelingen, meestal meegereisd tussen fruit of planten. Tot nu toe zijn er geen paringen of eipakketten gevonden, wat erop wijst dat de spin zich hier nog niet heeft voortgeplant.

Het is onduidelijk of het Nederlandse klimaat geschikt is voor de valse weduwe om zich hier te vestigen. De spinnen die hier opduiken zijn geïsoleerde gevallen, en er is nog geen gevestigde populatie waargenomen.

Wat heeft de valse weduwe nodig om te overleven?

Voor de valse weduwe om zich te vestigen, heeft ze een geschikte leefomgeving nodig. Hoewel er weinig bekend is over de specifieke eisen die de valse weduwe stelt aan haar habitat, is het duidelijk dat voedsel cruciaal is. Net als andere spinnen die webben maken, leeft de valse weduwe van vliegende insecten. Helaas neemt het aantal insecten in Nederland de laatste jaren af, wat het voor nieuwe soorten zoals de valse weduwe moeilijk maakt om te overleven.

Door deze voedselschaarste is er dus weinig ruimte voor nieuwe roofdieren zoals de valse weduwe. Het gebrek aan voedsel maakt het voor deze spin lastig om zich hier permanent te vestigen.

Is de valse weduwe gevaarlijk?

Hoewel de naam “valse weduwe” gevaarlijk klinkt, is het eigenlijk een misleidende naam. De spin kreeg deze naam omdat ze qua uiterlijk lijkt op de zwarte weduwe, maar in werkelijkheid zijn de verschillen groot. De beet van de valse weduwe is veel minder gevaarlijk en bijtincidenten zijn uiterst zeldzaam. Mocht je per ongeluk in contact komen met een valse weduwe, dan is de kans groot dat ze je met rust laat, zolang jij haar niet lastigvalt.

Vergelijking met de zwarte weduwe

De zwarte weduwe is weliswaar gevaarlijker dan haar ‘valse’ tegenhanger, maar in Nederland is er geen gevestigde populatie van deze spin. Hoewel de valse weduwe giftig is, is haar beet niet dodelijk en vergelijkbaar met een bijen- of wespensteek.

De valse weduwe ziet er wellicht angstaanjagend uit, maar is niet gevaarlijk voor de mens. Net als veel andere spinnen zal ze de confrontatie vermijden en alleen bijten wanneer ze zich bedreigd voelt.

Andere spinnen in Nederland

Naast de valse weduwe zijn er nog enkele andere giftige spinnen in Nederland, zoals de valse wolfspin. Hoewel deze soorten inheems zijn en giftig kunnen zijn, vormen ze geen directe bedreiging voor de mens.