Wat je moet weten over digitale nalatenschap in Nederland

Het digitale leven groeit met de dag. Van e-mails en sociale media tot foto’s in de cloud en digitale betaalmiddelen. Veel mensen realiseren zich niet dat al deze online bezittingen na overlijden achterblijven. Dit geheel wordt ook wel digitale nalatenschap genoemd. In Nederland is dit onderwerp nog vrij onbekend, maar wel van toenemend belang. Het gaat om persoonlijke gegevens, toegang tot accounts en digitale bezittingen die vaak waarde hebben. Niet alleen in geld, maar ook emotioneel.

Wat valt er onder digitale nalatenschap

Een digitale nalatenschap omvat meer dan men denkt. Denk aan e-mailaccounts, online bankomgevingen, social media, documenten in cloudopslag, abonnementen op streamingdiensten, digitale eigendommen zoals foto’s, crypto portefeuilles en zelfs blogs of websites. Veel mensen hebben bovendien digitale mappen met belangrijke contracten of persoonlijke aantekeningen. Ook spaartegoeden bij webshops en tegoedbonnen zijn digitale bezittingen. Deze kunnen zonder goede voorbereiding verloren gaan of onbereikbaar blijven voor nabestaanden.

Waarom digitale erfenis regelen belangrijk is

Nabestaanden staan vaak voor een raadsel als ze geen toegang hebben tot belangrijke digitale informatie. Het verlies van foto’s, documenten of belangrijke gegevens kan veel verdriet of frustratie veroorzaken. Daarnaast kunnen kosten blijven doorlopen als accounts niet worden afgesloten. Denk aan automatische betalingen voor clouddiensten of platforms waar de overledene lid van was. In sommige gevallen blijven social media actief, wat confronterend kan zijn voor familie en vrienden.

Door op tijd na te denken over je digitale sporen voorkom je dat je nabestaanden worden opgescheept met digitale vragen waarop zij het antwoord niet weten. Bovendien heb je zelf meer controle over wat er met je gegevens gebeurt na overlijden.

Een overzicht maken van digitale eigendommen

Een eerste stap is het aanleggen van een overzicht van al je online accounts en bezittingen. Noteer bij elk account het e-mailadres, het wachtwoord en eventuele extra beveiligingsstappen zoals tweestapsverificatie. Zorg dat dit overzicht regelmatig wordt bijgewerkt. Een veilige plek om dit overzicht te bewaren is bijvoorbeeld een fysieke kluis of een beveiligde digitale omgeving die je vertrouwt.

Gebruik duidelijke benamingen zodat je erfgenamen of aangewezen vertrouwenspersoon snel begrijpt wat elk item is en waarom het belangrijk is. Denk aan termen als foto’s kinderen, administratie belasting of toegang website. Hiermee maak je het voor anderen makkelijker om jouw digitale leven te beheren wanneer dat nodig is.

Wie toegang krijgt tot jouw online accounts

Je kunt iemand aanwijzen die verantwoordelijk wordt voor je digitale erfenis. Deze persoon moet weten waar de inloggegevens te vinden zijn en welke wensen je hebt met betrekking tot jouw online aanwezigheid. Denk aan het verwijderen van bepaalde profielen, het downloaden van foto’s of het overzetten van digitale tegoeden.

Sommige mensen kiezen ervoor dit via een notaris te regelen. Je kunt je digitale wensen vastleggen in een testament of aanvullend document. In dat geval is het belangrijk om altijd helder te vermelden wie waarvoor verantwoordelijk is. Dit voorkomt misverstanden tussen erfgenamen.

Wat je kunt vastleggen over je digitale wensen

Bedenk goed wat je wel en niet wilt achterlaten. Sommige mensen willen dat hun accounts worden verwijderd, terwijl anderen het fijn vinden als hun foto’s of profiel blijven bestaan als herinnering. Je kunt wensen formuleren per platform. Bijvoorbeeld dat je Facebook-account wordt omgezet naar een herdenkingspagina of dat al je cloudbestanden worden overgedragen aan een familielid.

Als je digitale tegoeden hebt zoals cryptomunten of spaarpunten, vermeld dan wat ermee moet gebeuren. Ook domeinnamen, digitale kunst of andere waardevolle virtuele eigendommen kunnen onderdeel zijn van je digitale nalatenschap. Geef duidelijk aan of je deze wilt overdragen, verkopen of laten verwijderen.

Praktische hulpmiddelen voor beheer van digitale gegevens

Er zijn hulpmiddelen die helpen om digitale nalatenschap overzichtelijk te maken. Denk aan wachtwoordmanagers waarin je gegevens versleuteld kunt opslaan. Sommige bieden de mogelijkheid om toegang te verlenen aan een vertrouwenspersoon na overlijden. Ook fysieke mappen met printversies van belangrijke logins worden nog steeds gebruikt, mits veilig opgeborgen.

Voor mensen die veel tijd online doorbrengen en digitale bezittingen verzamelen, is het verstandig om dit onderwerp minstens één keer per jaar te herzien. Door het onderhouden van een actueel overzicht, voorkom je dat belangrijke gegevens zoekraken of ontoegankelijk worden.

De rol van digitale veiligheid bij overdracht

Digitale veiligheid is essentieel bij het overdragen van informatie. Geef nooit zomaar toegang tot al je gegevens, maar zorg voor een beveiligde overdracht. Vermijd open documenten op de computer zonder versleuteling of bestanden in onbeveiligde cloudmappen. Als je gebruik maakt van een notaris of andere vertrouwenspersoon, bespreek dan welke middelen het veiligst zijn.

Ook tweestapsverificatie kan een valkuil zijn als nabestaanden geen toegang hebben tot het juiste apparaat of telefoonnummer. Bespreek dit vooraf en geef eventueel instructies hoe deze beveiliging te omzeilen of in te stellen voor toekomstige toegang.